پوکه معدنی از گدازه‌های آتشفشانی تشکیل شده که پس از رسیدن به سطح زمین سرد شده و به صورت دانه‌های ریز و درشت درآمده که سطح آن حبابی و دارای سوراخ‌هایی است. نام علمی آن پومیس (Pumice) است. از بارزترین ویژگی‌هایش استحکام بالا و سبکی آن است. پوکه معدنی یک نوع سنگ آتش فشانی بسیار سبک و متخلخل است.
مقدمه
پوکه‌ها سنگدانه‌های سبک طبیعی (پوکه معدنی) یا فرآوری شده (پوکه صنعتی) هستند که به دلیل تخلخل بالا دارای وزن مخصوص کمی می‌باشند. این سنگدانه‌ها به عنوان پر کننده فضاهای خالی برای کاهش وزن، عایق کاری حرارتی و صوتی، و در ساخت فرآورده‌های سبک مانند بتن، ملات‌ها، اندودها، و خاک کشاورزی کاربرد دارند.
انواع پوکه ساختمانی
پوکه‌های ساختمانی به دو دسته کلی پوکه معدنی و پوکه صنعتی تقسیم می‌شوند.
پوکه معدنی
پوکه معدنی از فعالیت‌های آتشفشانی حاصل می‌شود و به دلیل وزن مخصوص بسیار کم و درجه سختی بالا، مزیت بیشتری نسبت به مصالح ساختمانی مشابه دارد. رنگ پوکه معدنی معمولاً سفید، خاکستری مایل به سفید، یا زرد است و دارای دانه‌بندی‌های متفاوت از ذرات غباری تا قطعات بزرگ با قطر بیش از 100 میلی‌متر می‌باشد. هر اندازه‌ای از پوکه معدنی برای مصارف خاصی کاربرد دارد.
خواص پوکه معدنی شامل:
- وزن مخصوص پایین (0.5 تا 1 تن در هر متر مکعب) که روی آب شناور می‌ماند.
- عایق حرارت و صدا.
- مقاوم در برابر آتش تا 760 درجه سانتی‌گراد.
- دوام بالا در بتن و مصالح ساختمانی.
- قابلیت ترکیب با آهک برای تشکیل سیمان طبیعی. انواع پوکه معدنی
- پوکه عدسی: در سایز 10 تا 15 میلی‌متر و وزن 550 تا 600 کیلوگرم، برای ساخت بلوکهای سبک، دیوار و سقف.
- پوکه نخودی: مشابه پوکه عدسی ولی سبک‌تر و مقاوم‌تر، مناسب برای استفاده بین طبقات.
- پوکه بادامی: مشابه پوکه نخودی و عدسی با ابعاد بزرگتر و قیمت کمتر.
- پوکه سیاه: استخراج شده از معادن روباز، مناسب برای دیوارچینی، ساختمان‌سازی، شیب‌بندی بام و کاربردهای کشاورزی.
- پوکه ماسه‌ای: در ابعاد 0 تا 5 میلی‌متر و وزن 800 تا 900 کیلوگرم، برای ساخت بلوکهای دیواری و سقفی، بتن و پرکردن سطح لوله. کاربردهای پوکه معدنی
- تهیه بلوکهای سقفی و دیواری، موزائیک سبک، بتن سبک.
- عایق حرارت برای سردخانه‌ها و گرمخانه‌ها.
- پوشش لوله‌های حرارتی.
- استفاده در کشاورزی در مناطق کم آب به دلیل خاصیت جذب و نگهداری آب.
- ساخت سدها، اسکله‌ها و پل‌ها. نحوه استخراج پوکه معدنی
پوکه معدنی به صورت عدسی‌هایی با قطر 50 تا 100 متر و ارتفاع حدود 5 متر در زیر لایه‌هایی از خاک و سنگ وجود دارد. پس از حفر ترانشه توسط بلدوزر، عملیات باطله‌برداری و بارگیری با لودر انجام می‌شود و ماده معدنی با کامیون کمپرسی از محل معدن حمل می‌گردد.
پوکه صنعتی
پوکه صنعتی از انبساط خاک رس در کوره‌های گردان با حرارت 1200 درجه سانتی‌گراد به دست می‌آید. دانه‌های این پوکه ظاهری تقریباً گرد، زبر و سطحی ناهموار دارند.
خواص پوکه صنعتی شامل:
- وزن بسیار پایین.
- عایق قوی در برابر صوت.
- مقاوم در برابر آتش.
- دوام و پایداری شیمیایی بالا.
- هدایت حرارتی پایین. کاربردهای پوکه صنعتی
- تهیه بلوک سبک و بتن سبک.
- کف‌سازی و شیب‌بندی بام.
- تصفیه‌کننده آب و فاضلاب.
- استفاده به عنوان خاک سبک و نگهدارنده رطوبت در کشاورزی.
- تونل‌سازی و بندرسازی. نتیجه‌گیری
پوکه‌ها به عنوان سنگدانه‌های سبک با ویژگی‌های خاص، در صنایع ساختمانی و کشاورزی کاربرد گسترده‌ای دارند. انتخاب نوع مناسب پوکه با توجه به نیازهای خاص پروژه می‌تواند به بهبود کیفیت و کارایی سازه‌ها کمک کند.
بدون دیدگاه